31 Ekim 2025

İnsan Beyni 11 Boyutta Yapılar Oluşturuyor;


Beynimiz, kimsenin hayal edemeyeceği kadar karmaşık bir şey yapıyor olabilir. İsviçre'deki Mavi Beyin Projesi'nden bilim insanları, insan beyninin on bir boyuta kadar çalışabilen karmaşık yapılar inşa ettiğini keşfettiler. Fiziksel anlamda değil, nöronların birbirine bağlanma, etkileşim kurma ve bilgiyi işleme biçiminde.

Araştırmacılar, gelişmiş matematiksel modeller kullanarak nöronların "klikler" olarak bilinen sıkı sıkıya bağlı gruplar oluşturduğunu keşfettiler. Bu klikler birbirine bağlandığında, yalnızca çizgiler veya kareler değil, karmaşık çok boyutlu yapılar olan geometrik şekiller oluştururlar. Ne kadar çok nöron dahil olursa, boyutluluk o kadar yüksek olur. Bazı durumlarda, ağlar beynin mikroskobik mimarisi içinde 11 boyuta kadar ulaşan çerçeveler oluşturmuştur.

Beyin bilgi aldığında, bu yüksek boyutlu ağlar saniyenin çok küçük bir kısmında belirip kaybolur; tıpkı neredeyse anında oluşan, iletişim kuran ve yok olan karmaşık üç boyutlu heykeller gibi. Bu süreç, nasıl bu kadar verimli düşündüğümüzü, hatırladığımızı ve karar verdiğimizi açıklıyor olabilir. Bu, geleneksel sinirbilimin sınırlarının ötesine geçen, canlı bir desen senfonisidir.


Bu keşif, bilim insanlarının bilinç ve algıyı anlama biçimlerini kökten değiştirebilir. Düşüncelerimizin, duygularımızın ve farkındalığımızın basit yollarla sınırlı olmadığını, uçsuz bucaksız, görünmeyen karmaşıklık ağlarında var olduğunu gösteriyor. Görünüşe göre zihin, görsel olarak kavrayabileceğimiz her şeyin ötesinde boyutlar kullanıyor olabilir.

Kısacası beyniniz sadece biyolojik bir organ değil; hareket halindeki çok boyutlu bir evrendir.


https://x.com/forallcurious/status/1984106886141215112